NHUNG HUỲNH báo cáo tài chính hằng năm
Hằng năm, tất cả những công ty trên sàn chứng khoán đều phát hành các loại bản báo cáo tài chính. Có thể theo quý (quarterly), nửa năm (semi annual) và đầy đủ nhất là cả một năm (annual). Báo cáo tài chính năm là một tài liệu mà các công ty phải cung cấp hàng năm cho các cổ đông mô tả hoạt động và điều kiện tài chính của họ.
Phần đầu của báo cáo thường là bức thư do chính CEO viết hay còn gọi là người điều hành công ty. Phần sau của báo cáo chứa thông tin tài chính và hoạt động chi tiết. Những thông tin này sẽ kết hợp giữa đồ họa, ảnh và phần tường thuật kèm theo. Tất cả đều ghi lại các hoạt động của công ty trong năm qua, cùng với so sánh với năm trước đó. Để các cổ đông có thể nắm được tình hình làm ăn tăng hay giảm của công ty. Và đưa ra dự báo về định hướng tương lai của công ty.
Với tên tuổi huyền thoại của mình trên thị trường chứng khoán thì các nhà đầu tư trên toàn thế giới đều mong đợi để được đọc bức thư hàng năm của Berkshire Hathaway. Do chính nhà đầu tư tài ba Warren Buffett viết. Bức thư đã trở thành truyền thống hàng năm của “Nhà tiên tri xứ Omaha” 92 tuổi trong hơn sáu thập kỷ. Và nó còn được sưu tập thành một cuốn sách nên đọc đối với các nhà đầu tư trên toàn cầu.
Theo tôi, không hẳn chỉ vì tên tuổi của mình mà tỷ phú Warren lại được mong đợi đến như vậy. Mà bởi vì những bức thư của ông thường chứa đựng rất nhiều sự khôn ngoan. Cũng như những sai lầm cần tránh đặc biệt là trong những thị trường chứng khoán đầy rủi ro.
Tôi đã bắt đầu đọc bức thư và bản báo cáo tài chính của ông từ năm 2020. Càng đọc và trải nghiệm thực tế, tôi càng thấm nhuần hơn những lời nói của ông.
Vậy nên, tôi nghĩ việc dịch lại và truyền tải đến bạn đọc của Live Second Chance, sẽ phần nào giúp các bạn vững vàng hơn trên con đường đầu tư chứng khoán của mình. Trong thực tế, có rất nhiều từ Tiếng anh có ý nghĩa sâu sắc hơn là khi đã dịch qua Tiếng việt. Tôi vẫn khuyến khích các bạn nên đọc qua bản Tiếng anh để nắm rõ ý tưởng của ông hơn.
Các bạn có thể tìm đọc trực tiếp bản báo cáo đầy đủ từ trang web dưới đây:
Bản báo cáo tài chính năm 2022 – Công ty Berkshire Hathaway
bức thư từ Warren Buffett năm 2022
CÔNG TY CỔ PHẦN BERKSHIRE HATHAWAY
Kính gửi các Cổ đông của Berkshire Hathaway:
Charlie Munger, một cộng sự lâu năm của tôi, và tôi có nhiệm vụ quản lý số tiền tiết kiệm của một số lượng lớn các cá nhân. Chúng tôi biết ơn vì sự tin tưởng lâu dài của họ, mối quan hệ này đã kéo dài xuyên suốt phần lớn cuộc đời của họ. Đó là những người tiết kiệm, đầu tư và cho đi. Do đó khi viết bức thư này, trong đầu tôi luôn nghĩ về những cá nhân này.
Có một niềm tin phổ biến đó là mọi người chọn tiết kiệm khi còn trẻ, với hy vọng duy trì mức sống của họ sau khi nghỉ hưu. Theo lý thuyết này thì bất kỳ tài sản nào còn lại sau khi chết, thường sẽ được để lại cho gia đình của họ hoặc, có thể cho bạn bè và hoạt động từ thiện.
Tuy nhiên theo kinh nghiệm của chúng tôi thì khác. Chúng tôi tin rằng những cá nhân đang nắm giữ cổ phần của Berkshire phần lớn là “những người cần kiệm (về tài chính), và sau cùng trở thành những người tích cực làm từ thiện”. Những người này có cuộc sống khá sung túc, cho đến cuối đời họ phân phát phần lớn số tiền mà họ làm ra cho các tổ chức từ thiện. Từ đó, những quỹ này được sử dụng nhằm cải thiện cuộc sống của rất nhiều người. Đặc biệt là những người được trợ giúp không có bất kì mối quan hệ huyết thống hay bạn bè gì cả. Đôi khi, kết quả thật ngoạn mục.
Việc sử dụng tiền có thể sẽ để lộ bộ mặt thật của một con người. Charlie và tôi thích thú theo dõi dòng tiền khổng lồ do Berkshire tạo ra để đáp ứng cho nhu cầu công cộng. Cùng với đó, chúng tôi không có nhiều cổ đông thích phô trương gia sản rầm rộ hay xây dựng một triều đại đồ sộ giàu có.
Do đó, ai mà không thích làm việc siêng năng cho các cổ đông như vậy chứ?
Chúng tôi làm gì
Charlie và tôi phân bổ tiền tiết kiệm của bạn tại Berkshire giữa hai hình thức sở hữu có liên quan. Đầu tiên, chúng tôi đầu tư vào các doanh nghiệp mà chúng tôi trực tiếp kiểm soát, thông thường là 100% cổ phần doanh nghiệp đó.
Berkshire chỉ đạo việc phân bổ vốn tại các công ty con này, và lựa chọn CEO phù hợp để họ đưa ra các quyết định điều hành cho công ty. Các doanh nghiệp lớn được quản lý dựa trên niềm tin và quy tắc là đều cần thiết.
Cách quản lý doanh nghiệp của Berkshire rất khác biệt – một số người sẽ cho điều đó là cực đoan. Tuy nhiên trong kinh doanh, sự thất vọng là điều không thể tránh khỏi. Và chúng tôi hiểu rõ về những sai lầm này. Vì vậy, chúng tôi không khoan dung đối với hành vi sai trái của các cá nhân trong việc quản lý và điều hành công ty.
Trong loại sở hữu thứ hai, chúng tôi mua các cổ phiếu của các công ty niêm yết được giao dịch trên sàn chứng khoán. Thông qua đó, chúng tôi sở hữu một cách thụ động cổ phần của các doanh nghiệp khác nhau. Nắm giữ các khoản đầu tư này, chúng tôi không trực tiếp điều hành hay đứng ra quản lý.
Mục tiêu của chúng tôi trong cả hai hình thức sở hữu là đầu tư có ý nghĩa vào các doanh nghiệp có đặc điểm kinh tế thuận lợi lâu dài, và các nhà quản lý đứng đầu rất đáng tin cậy. Xin đặc biệt lưu ý rằng chúng tôi sở hữu các cổ phiếu giao dịch công khai dựa trên kỳ vọng về hiệu quả kinh doanh dài hạn của chúng. Chứ không phải vì chúng tôi coi chúng là phương tiện mua và bán kiếm lời. Điểm đó rất quan trọng: Charlie và tôi không phải là những người chọn cổ phiếu; chúng tôi là những người chọn doanh nghiệp để đầu tư.
Trong những năm qua, tôi đã phạm rất nhiều sai lầm. Do đó, trong bộ sưu tập rộng lớn các doanh nghiệp của chúng tôi hiện bao gồm: một số doanh nghiệp có hiệu quả kinh tế thực sự phi thường, nhiều doanh nghiệp có đặc điểm kinh tế rất tốt và một nhóm lớn có lợi nhuận cận biên. Đồng thời, các doanh nghiệp khác mà tôi đầu tư đã phá sản, bởi vì sản phẩm của họ không được công chúng đón nhận nữa. Chủ nghĩa tư bản có hai mặt: Hệ thống tạo ra ngày càng tăng những người thua cuộc, trong khi đồng thời cung cấp một lượng lớn hàng hóa và dịch vụ được cải thiện. Schumpeter gọi hiện tượng này là “sự hủy diệt mang tính sáng tạo” – (Creative Destruction – là thuật ngữ chỉ quá trình cái mới ra đời giết chết những cái cũ hoặc lỗi thời).
Một lợi thế của chọn mua cổ phần công khai trên thị trường chứng khoán – theo từng giai đoạn – việc mua cổ phần của các doanh nghiệp tuyệt vời với mức giá hấp dẫn trở nên dễ dàng hơn. Bởi vì cổ phiếu thường được giao dịch ở mức giá thực sự ngớ ngẩn, cả cao lẫn thấp. Thị trường “hiệu quả” (Giải thích thêm: thị trường được cho là hiệu quả nếu nó phản ánh đầy đủ và chính xác tất cả các thông tin liên quan trong việc xác định giá chứng khoán) chỉ tồn tại trong sách giáo khoa. Trên thực tế, các cổ phiếu và trái phiếu có thể bán với giá rất khó hiểu, xu hướng giá của chúng chỉ có thể hiểu được nếu tìm hiểu kĩ hơn những thông tin trong quá khứ.
Các doanh nghiệp được kiểm soát là loại hình khác (Giải thích thêm: công ty bị kiểm soát là công ty có hơn 50% quyền biểu quyết bầu cử giám đốc do một cá nhân, tổ chức hoặc nhóm nắm giữ). Đôi khi chúng đưa ra giá cao hơn mức hợp lý một cách lố bịch, và hầu như không bao giờ có mức giá hời để mua vào. Trừ khi bị ép buộc, chủ sở hữu của doanh nghiệp bị kiểm soát sẽ bán với mức định giá gây hoang mang.
Tại thời điểm này, có lẽ tôi là một bản báo cáo khá phù hợp: Trong 58 năm quản lý Berkshire, hầu hết các quyết định phân bổ vốn của tôi đều không tốt hơn mức trung bình. Trong một số trường hợp, những nước đi sai lệch của tôi cũng được giải cứu bằng một sự may mắn rất lớn. (Bạn có nhớ những lần chúng ta thoát khỏi những thảm họa cận kề tại USAir và Salomon không? Tôi chắc chắn là vậy.)
Kết quả khả quan của chúng tôi là sản phẩm của khoảng một chục quyết định thực sự đúng đắn – tức là cứ 5 năm lại ra một quyết định – và một lợi thế đôi khi bị lãng quên nhưng rất có lợi cho các nhà đầu tư dài hạn như Berkshire. Chúng ta hãy cùng nhìn vào phía sau bức màn này.
Công thức bí mật
Vào tháng 8 năm 1994 – Berkshire đã hoàn tất việc mua 400 triệu cổ phiếu của Coca-Cola trong vòng 7 năm mà hiện tại chúng tôi vẫn đang nắm giữ. Tổng chi phí là 1,3 tỷ đô la – khi đó là một khoản tiền rất lớn tại Berkshire.
Cổ tức tiền mặt mà chúng tôi nhận được từ Coke vào năm 1994 là 75 triệu đô la. Đến năm 2022, cổ tức đã tăng lên 704 triệu USD. Sự tăng trưởng xảy ra hàng năm, như một món quà vào ngày sinh nhật. Tất cả những gì Charlie và tôi cần phải làm là rút tiền mặt từ tấm séc cổ tức hàng quý của Coke ra mà thôi. Chúng tôi hy vọng rằng những tấm séc đó sẽ tiếp tục tăng trưởng trong tương lai.
American Express cũng giống như vậy. Thương vụ mua Amex của Berkshire về cơ bản đã hoàn tất vào năm 1995 và trùng hợp thay cũng có giá trị 1,3 tỷ USD. Cổ tức hàng năm nhận được từ khoản đầu tư này đã tăng từ 41 triệu USD lên 302 triệu USD. Những tấm séc cổ tức cũng có khả năng tiếp tục tăng.
Những khoản lãi cổ tức này, mặc dù khá tốt nhưng không quá ngoạn mục. Bên cạnh đó, các công ty này mang lại lợi nhuận quan trọng về giá cổ phiếu. Vào cuối năm, khoản đầu tư vào Coke của chúng tôi được định giá 25 tỷ đô la, trong khi Amex được ghi nhận ở mức 22 tỷ đô la Mỹ. Mỗi cổ phần hiện chiếm khoảng 5% giá trị tài sản ròng của Berkshire, khá cân đối với tỷ trọng từ trước tới nay.
Giả sử, trong một thời điểm nào đó vào những năm 1990, tôi đã phạm phải một sai lầm trong đầu tư có quy mô tương tự. Sai lầm này đã mang lại một giá trị không tăng trưởng. Tức là giữ nguyên giá trị 1,3 tỷ đô la tới năm 2022. (Ví dụ là trái phiếu 30 năm cấp cao). Khoản đầu tư đáng thất vọng đó hiện chỉ chiếm 0,3% giá trị ròng không đáng kể của Berkshire. Và sẽ mang lại cho chúng tôi thu nhập hàng năm không đổi là 80 triệu đô la hoặc hơn.
Bài học rút ra cho các nhà đầu tư đó là: “Cỏ dại rồi cũng úa tàn trước những chồi hoa đang đua nhau nở”. Theo thời gian, chúng ta chỉ cần một vài đầu tư mang lại chiến tích cũng đã có thể làm nên điều kỳ diệu. Hãy bắt đầu đầu tư sớm và sống đến những năm 90 của mình bạn sẽ hiểu rõ những điều này.
Tóm tắt năm qua
Berkshire đã có một năm thành công vào năm 2022. Thu nhập từ hoạt động kinh doanh của công ty – thuật ngữ của chúng tôi về thu nhập được tính bằng cách sử dụng Nguyên tắc kế toán được chấp nhận chung (“GAAP”), không bao gồm các khoản lãi hoặc lỗ vốn từ việc nắm giữ cổ phần – đã lập kỷ lục ở mức 30,8 tỷ USD. Charlie và tôi chỉ tập trung vào con số hoạt động của công ty là chính và mong bạn cũng vậy. Con số GAAP, không có sự điều chỉnh của chúng tôi, dao động dữ dội và thất thường vào mỗi ngày báo cáo. Lưu ý hành vi thay đổi của nó vào năm 2022, điều này cũng rất bình thường:
Thu nhập dựa trên GAAP gây rất nhiều hiểu lầm khi được xem hàng quý hoặc thậm chí hàng năm. Chắc chắn, lãi vốn đã cực kỳ quan trọng đối với Berkshire trong những thập kỷ qua và chúng tôi kỳ vọng chúng sẽ tích cực một cách có ý nghĩa trong những thập kỷ tới. Nhưng sự thay đổi hàng quý của họ, thường xuyên được các phương tiện truyền thông đưa tin một cách thiếu kiểm soát, hoàn toàn gây hiểu lầm cho các nhà đầu tư.
Thứ hai, có một sự kiện tích cực của Berkshire vào năm ngoái là việc chúng tôi mua lại công ty Alleghany Corporation. Một công ty bảo hiểm về thiệt hại tài sản do Joe Brandon đứng đầu. Tôi đã từng làm việc với Joe trước đây và anh ấy hiểu cả Berkshire lẫn bảo hiểm. Alleghany mang lại giá trị đặc biệt cho chúng tôi, vì sức mạnh tài chính vượt trội của Berkshire cho phép các công ty con của họ thực hiện các chiến lược đầu tư có giá trị và lâu dài. Mà hầu hết các đối thủ cạnh tranh không thể thực hiện được.
Sau khi đầu tư vào Alleghany, số tiền bảo hiểm của chúng tôi đã tăng trong năm 2022 từ 147 tỷ đô la lên 164 tỷ đô la. Với việc kiểm soát dịch vụ bảo hiểm kỹ lưỡng, quỹ đầu tư này đã đạt được ngưỡng mà chúng tôi không cần phải lo lắng về chi phí dịch vụ theo thời gian. Kể từ ngày chúng tôi mua lại công ty bảo hiểm tai nạn và tài sản đầu tiên vào năm 1967. Số tiền mặt của Berkshire đã tăng lên gấp 8.000 lần thông qua các thương vụ mua lại, hoạt động và đổi mới. Mặc dù không được ghi nhận trong các báo cáo tài chính của chúng tôi. Nhưng khoản tiền mặt có sẵn này là một tài sản đặc biệt của Berkshire. Các cổ đông mới muốn hiểu thêm về giá trị của khoản tiền mặt này có thể đọc thêm phần giải thích được cập nhật hàng năm của chúng tôi trên trang A-2.
