NHUNG HUỲNH Nếu bạn đã sẵn sàng đầu tư vào thị trường chứng khoán. Nhưng không chắc chắn về những bước đầu tiên cần thực hiện khi đầu tư vào cổ phiếu. Hay đôi khi vẫn đang phân vân có nên đầu tư chứng khoán hay không? Thì bạn đã đến đúng nơi rồi đấy.
Bạn có thể ngạc nhiên khi biết rằng khoản đầu tư 10.000 đô la vào chỉ số S&P 500 cách đây 50 năm. Sẽ trị giá gần 1,2 triệu đô la ngày nay. Đầu tư cổ phiếu thành công là một trong những cách hiệu quả nhất; để xây dựng sự thịnh vượng trong dài hạn.
Có khá nhiều thông tin xung quanh bạn nên biết trước khi đào sâu hơn. Dưới đây là hướng dẫn từng bước để đầu tư tiền vào thị trường chứng khoán. Giúp đảm bảo bạn đang thực hiện đúng cách.
1. Xác định cách tiếp cận đầu tư
Câu nào dưới đây mô tả đúng nhất về bạn?
- Bạn là một người thích phân tích những con số và nghiên cứu. Thích đọc về các công ty khác nhau để có thể đầu tư vào. Giống như Warren Buffett.
- Bạn có kĩ thuật phân tích và thích làm “bài tập về nhà” (Tôi có một người bạn làm trader. Nên tối nào cậu ấy cũng dành thời gian để phân tích biểu đồ của các chứng khoán khác nhau. Cậu ấy gọi đó là làm bài tập về nhà)
- Bạn có thể dành vài giờ mỗi tuần cho việc đầu tư vào thị trường chứng khoán. Nhưng không muốn đi sâu vào bất cứ thứ gì liên quan đến phân tích tài chính hay biểu đồ.
- Bạn là một người bận rộn và không có thời gian để học cách phân tích cổ phiếu. Và không có thời gian để xem thị trường chứng khoán đang giảm hay tăng.
2. cách đầu tư vào thị trường chứng khoán
1. Đầu tư Cổ phiếu Dài Hạn
Nếu bạn là kiểu người đầu tiên. Một người thích phân tích những con số; đọc và nghiên cứu nhiều tài liệu về tài chính về các công ty khác nhau. Để có thể ra quyết định mua đúng cổ phiếu và giữ trong dài hạn, thì bạn cũng giống như Warren Buffett.
Vậy nên đầu tư cổ phiếu dài hạn của một công ty là sự lựa chọn hàng đầu bạn nên cân nhắc.
Bạn có thể đầu tư vào các cổ phiếu riêng lẻ để nhận lợi nhuận và cổ tức. NẾU và chỉ khi bạn có thời gian và mong muốn nghiên cứu các số liệu tài chính.
Nếu đúng như vậy, tôi tán thành 1000% và khuyến khích bạn làm như vậy. Việc đánh bại thị trường hơn 10% tỷ suất lợi nhuận theo thời gian; là điều hoàn toàn có thể xảy ra đối với một nhà đầu tư thông minh và kiên nhẫn.
Nếu tới đây bạn cảm thấy mình không phù hợp với cách đầu tư này; đừng ngần ngại chuyển tới Trở Thành Nhà Đầu Tư Chứng Khoán Thực Thụ – Phần 2 và Phần 3 nhé. Nhưng tôi cũng mong muốn các bạn cũng nên thử học cách đầu tư cổ phiếu dài hạn một lần.
Để đánh giá kỹ lưỡng các cổ phiếu trên cơ sở liên tục và đảm bảo tính xác thực. Những khía cạnh quan trọng của một công ty và phân tích thị trường chứng khoán. Mà bạn có thể tập trung phân tích như sau:
+ PHÂN TÍCH NGÀNH CÔNG NGHIỆP
Qua Internet, có rất nhiều nguồn thông tin công khai cho hầu hết mọi ngành. Thông thường, bản thân báo cáo hàng năm của một công ty. Cũng có thể đưa ra một cái nhìn tổng quan đủ tốt về ngành. Cùng với triển vọng tăng trưởng trong tương lai của nó. Các báo cáo hàng năm cũng cho chúng ta biết về các đối thủ cạnh tranh lớn và nhỏ trong một ngành cụ thể.
Đọc cùng lúc các báo cáo thường niên của hai hoặc ba công ty trong cùng ngành. Sẽ cho ta một bức tranh rõ ràng hơn.
Tôi sẽ lấy ví dụ về công ty Amazon. Amazon.com là một công ty đa quốc gia về công nghệ của Mỹ. Các mảng kinh doanh bao gồm thương mại điện tử, điện toán đám mây, phát kỹ thuật số trực tuyến và trí tuệ nhân tạo.
Trong đó Amazon kiếm tiền thông qua các dịch vụ bán lẻ, đăng ký và dịch vụ web, cùng với các kênh khác. Nên bán lẻ vẫn là nguồn doanh thu chính của Amazon. Cùng với các cửa hàng trực tuyến và cửa hàng truyền thống cùng chiếm thị phần lớn nhất.
Thì sẽ có những công ty đối thủ cũng đang kinh doanh trong ngành bán lẻ trực tuyến như Walmart; Alibaba; JD.; hay Target. Với thời đại mở cửa như ngày nay, bất cứ công ty ở nước nào cũng có thể lên sàn chứng khoán. Nên các công ty trong cùng ngành không nhất thiết phải ở trong cùng một nước. Mà có thể trên toàn thế giới.
Ở Mỹ, bạn cũng có thể đăng ký nhận các tạp chí và trang web thương mại hàng tháng. Các công ty này theo dõi những diễn biến mới nhất của ngành cụ thể. Điển hình như Barron’s; The Economist; Kiplinger’s; Investor’s Business Daily; Bloomberg Businessweek;…Trong đó thì tôi cũng nhiều lần đọc tạp chí của Kiplinger’s. Rất nhiều khía cạnh về tài chính và so sánh sự tăng trưởng của các quỹ đầu tư.
The stock market is filled with individuals who know the price of everything, but the value of nothing — Phillip Fisher
Thị trường chứng khoán tràn ngập những cá nhân chỉ biết giá của mọi cổ phiếu, nhưng lại không biết gì về giá trị nội tại của một công ty.
+ PHÂN TÍCH MÔ HÌNH KINH DOANH
Nếu như bạn là sinh viên của một trường Kinh Tế. Thì Điểm mạnh (Strength) và Điểm yếu (Weakness) khi phân tích công ty. Là một phần không thể thiếu.
Ở đây chúng ta có thể bắt gặp một công ty mạnh trong một ngành yếu. Hoặc một công ty yếu trong một ngành mạnh là điều hoàn toàn bình thường.
Điểm mạnh của một công ty thường được phản ánh qua nhiều thứ. Như nhận dạng thương hiệu độc đáo, sản phẩm, khách hàng và nhà cung cấp.
Bạn có thể tìm hiểu về mô hình kinh doanh của một công ty từ báo cáo thường niên; tạp chí thương mại; và các trang web.
Tiếp tục với ví dụ trên là công ty Amazon. Các dòng sản phẩm chính được chia theo phân khúc thị trường như sau:
- Internet (Amazon Web Services, Amazon Video)
- Bán lẻ (Amazon Marketplace, Amazon Prime, Whole Foods)
- Điện tử gia dụng (Kindle, máy tính bảng Fire, Fire TV, Echo và Ring)
Dựa vào bản báo cáo tài chính của công ty thì có thể thấy rõ ràng. Điểm mạnh của Amazon đó là Cơ cấu chi phí thấp, đa dạng lựa chọn vì số lượng hàng hóa lớn nhất và người bán bên thứ ba tham gia trên trang.
- Cơ cấu chi phí thấp: Bằng cách chủ yếu bán hàng trực tuyến; Amazon không phải chịu chi phí lớn liên quan đến việc vận hành các cửa hàng bán lẻ thực tế. Thị trường trực tuyến cũng có khả năng cho phép bán nhiều đơn vị hàng hơn. Do đó, Amazon liên tục đầu tư vào cả các trung tâm bổ sung để giảm thời gian thực hiện đơn hàng và chi phí vận chuyển. Dẫn đến hàng hóa có giá thấp khi đến tay người tiêu dùng.
- Nhiều sự lựa chọn: Amazon bán khoảng 120 triệu sản phẩm khác nhau trên trang web của mình. Trong khi đó, Walmart chỉ cung cấp 43 triệu sản phẩm trong cửa hàng trực tuyến của mình. Chỉ 36% số lượng sản phẩm mà Amazon cung cấp.
- Người bán – bên thứ ba: Mô hình kinh doanh của Amazon bao gồm cung cấp cho bên thứ ba có khả năng cung cấp hàng hóa của riêng họ trên các trang nền tảng của Amazon. Giờ đây, các chương trình như Fulfilled by Amazon và Prime. Người bán bên thứ ba có thể chuyển thẳng hàng để Amazon xử lý và vận chuyển đến khách hàng cuối cùng.
Điểm yếu điển hình là
- Amazon tập trung chủ yếu vào thị trường Bắc Mỹ của Hoa Kì, trong khi các thị trường mới nổi bị các đối thủ cạnh tranh thâu tóm. Điển hình là đối thủ cạnh tranh như Alibaba giành thị phần tại các nền kinh tế mới nổi.
- Amazon mất doanh thu trong một số lĩnh vực, bao gồm cả vận chuyển: Amazon thuê ngoài 50% dịch vụ vận chuyển của mình cho bên thứ ba. Kết quả của việc này là mất doanh thu đối với phần vận chuyển của các đơn đặt hàng, cũng như phải đối mặt với rủi ro biến động chi phí trong giá vận chuyển.
+ SỨC MẠNH TÀI CHÍNH
Cho dù bạn muốn hay không. Thì hiểu được sức mạnh tài chính của một doanh nghiệp là bước quan trọng nhất trong việc phân tích cổ phiếu. Nếu không hiểu về các con số, bạn khó có thể hiểu được chiến lược của một công ty.
Các con số quan trọng nằm trong 3 bảng báo cáo tài chính. Đó là bảng cân đối kế toán (balance sheet); báo cáo thu nhập ( income statement); và báo cáo lưu chuyển tiền tệ của công ty (cash flow statements).
Thông thường, những con số nằm trong báo cáo tài chính có ý nghĩa lớn hơn những từ ngữ bóng bẩy của một báo cáo thường niên.
Báo cáo tài chính được hiểu là một tập hợp bảng biểu và các chỉ số phản ánh thực trạng của doanh nghiệp.
Điển hình là tài sản, vốn chủ sở hữu, nợ. Khả năng sinh lời (Doanh thu, lợi nhuận, đầu tư tài chính, hoạt động sản xuất kinh doanh….). Bảng báo cáo được công bố theo định kỳ vào cuối mỗi quý và mỗi năm. Từ các kỳ công bố này, nhà đầu tư thực hiện việc phân tích để đánh giá.
Trong bài viết giới thiệu sách về đầu tư. Các bạn có thể tìm đọc cuốn Warren Buffett and the Interpretation of Financial Statements – Mary Buffett, David Clark. Phiên bản Tiếng việt của cuốn sách này có tên là “Báo Cáo Tài Chính Dưới Góc Nhìn Của Warren Buffett”. Nói khá chi tiết về ý nghĩa đằng sau của những danh mục và con số; mà Warren Buffett sẽ chú ý phân tích.
+ CHẤT LƯỢNG QUẢN LÝ
Chất lượng quản lý cũng là một yếu tố quan trọng đối với một nhà phân tích chứng khoán. Người ta thường nói rằng không có công ty tốt hay xấu; chỉ có những người quản lý tốt hay tồi.
Các giám đốc điều hành chủ chốt chịu trách nhiệm về tương lai của công ty.
Bạn có thể đánh giá ban lãnh đạo công ty và chất lượng hội đồng quản trị. Bằng cách thực hiện một số nghiên cứu trên Internet. Có rất nhiều thông tin về mọi công ty đại chúng.
Điển hình là bạn nên biết CEO – Tổng giám đốc điều hành là ai. Và họ đã làm những gì cho doanh nghiệp phát triển đột phá. Chiến lược và cách sử dụng dòng tiền của họ như thế nào?Ví dụ như, CEO của Amazon là Jeff Bezos; Apple là Tim Cook; Berkshire Hathaway là Warren Buffett; sau Bill Gates là Satya Nadella hiện đang điều hành Microsoft; Elon Musk của Tesla Motors…..
Các bạn có thể tìm đọc thêm những cuốn sách viết về những đặc điểm; tầm nhìn; và chiến lược độc đáo của những người lãnh đạo thành công. Điển hình là 2 cuốn sách:
Good to Great: Why Some Companies Make the Leap and Others Don’t – Jim Collins. Phiên bản Tiếng Việt “Từ Tốt Đến Vĩ Đại”.
Và cuốn The Outsiders: Eight Unconventional CEOs and Their Radically Rational Blueprint for Success của William Thorndike.
+ PHÂN TÍCH TĂNG TRƯỞNG
Giá cổ phiếu tăng nếu công ty có lợi nhuận. Vì vậy, để biết liệu giá cổ phiếu sẽ tăng hay giảm trong tương lai. Bạn cần biết thu nhập trong tương lai đang hướng đến đâu. Tuy nhiên, trong thực tế không có công thức nhanh nào có thể cho bạn biết điều gì sẽ xảy ra đối với thu nhập trong tương lai. Các nhà phân tích thông thường đưa ra ước tính của riêng họ.
Bằng cách phân tích các số liệu trong quá khứ về tăng trưởng doanh số; và tỷ suất lợi nhuận; cùng với xu hướng sinh lời trong ngành cụ thể đó.
Về cơ bản, đó là sự kết nối những gì đã xảy ra trong quá khứ với những gì dự kiến sẽ xảy ra trong tương lai.
Đưa ra các dự báo thu nhập đủ chính xác là bài kiểm tra cuối cùng về khả năng phân tích cổ phiếu của bạn. Vì đó là một dấu hiệu tốt cho thấy bạn hiểu rõ về các ngành và công ty đó như thế nào trong tương tai.
It’s not whether you’re right or wrong that’s important, but how much money you make when you’re right and how much you lose when you’re wrong — George Soros
Điều quan trọng không phải là bạn đúng hay sai; mà quan trọng là bạn kiếm được bao nhiêu tiền khi bạn đúng và mất bao nhiêu tiền khi bạn sai.
+ ĐỊNH GIÁ CỔ PHIẾU
Một khi bạn hiểu thu nhập trong tương lai, bước tiếp theo là biết về giá trị của một công ty. Giá trị cổ phiếu của công ty bạn muốn đầu tư là bao nhiêu?
Các nhà phân tích cần tìm hiểu giá thị trường hiện tại của cổ phiếu là bao nhiêu so với giá trị của công ty. Không có “giá trị chính xác” vì các nhà phân tích khác nhau sử dụng các tham số khác nhau.
Các nhà đầu tư giá trị nhìn vào giá trị nội tại doanh nghiệp. Trong khi các nhà đầu tư tăng trưởng nhìn vào tiềm năng thu nhập. Nếu nhà đầu tư sau khi tính toán và phát hiện ra các cơ hội đầu tư tiềm năng thì họ sẽ cân nhắc thêm hay mua vào ngay.
Có rất nhiều chỉ số được sử dụng trong phân tích tài chính. Phổ biến là thu nhập ước tínhtrên mỗi cổ phiếu (EPS) với Tỷ lệ P/E (Price/Earning); giá trên thu nhập tỷ lệ tăng trưởng (PEG); và tỷ suất lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu (ROE)….
Tỷ lệ P/E được tính bằng cách chia giá trị thị trường cho thu nhập trên mỗi cổ phiếu. Để xác định giá trị của cổ phiếu, các nhà đầu tư so sánh tỷ lệ P/E của cổ phiếu với các đối thủ cạnh tranh và các tiêu chuẩn ngành.
Giả sử một công ty có báo cáo thu nhập trên mỗi cổ phiếu là 2 đô la; và cổ phiếu đang được bán với giá 20 đô la/ cổ phiếu. Trong trường hợp đó, tỷ lệ P/E là 10
P/E = 20 ÷ 2 = 10
Ngày nay, các trang web tài chính đều có sẵn các tỷ lệ cho mỗi doanh nghiệp. Công ty có mức tăng trưởng ổn định, tôi thường thấy P/E rơi vào khoảng 10-30. Còn những công ty được cho là có tiềm năng trong tương lai như không gian vũ trụ, công nghệ in 3D,… Thì chỉ số P/E có thể âm và cao hơn 100. Cá nhân, thì tôi sẽ bỏ qua các công ty như vậy.
Lời Tóm Tắt
Trước khi thực hiện bất kỳ khoản đầu tư nào, bạn nên tự nghiên cứu. Tốt hơn hết là bạn nên nghiên cứu một số cổ phiếu trong cùng một ngành. Để bạn có một phân tích so sánh dễ dàng hơn.
Truy cập thông tin hay độ phân tích tài chính thường không phải là một vấn đề nan giải ở đây. Hạn chế lớn nhất trong việc trở thành nhà phân tích chứng khoán chính là thời gian của bạn. Các nhà đầu tư cá nhân đa số đều có công việc chính khác. Nên không thể dành nhiều thời gian như các nhà phân tích chuyên nghiệp.
Tuy nhiên, bạn có thể chỉ cần một hoặc hai công ty ngay từ đầu để kiểm tra xem bạn có thể phân tích chúng tốt như thế nào. Điều đó sẽ giúp bạn hiểu được quy trình. Với nhiều kinh nghiệm và thời gian hơn, bạn có thể nghĩ đến việc đặt nhiều cổ phiếu hơn dưới lăng kính của mình.
Hiện nay, tôi cũng đang thử học cách phân tích tài chính của các công ty. Một bản báo cáo tài chính của công ty Berkshire Hathaway cũng tiêu tốn rất nhiều thời gian để hiểu ý nghĩa các con số và dữ liệu.
Một báo cáo tài chính có thể lên tới 200 trang. Khi nghiên cứu về một công ty Warren Buffett đọc ít nhất trong vòng 10 năm trở lại đây. Là vào khoảng 2000 trang.
An investment in knowledge pays the best interest — Benjamin Franklin
Đầu tư vào kiến thức của bạn vì nó trả lãi suất tốt nhất.
Vì vậy, không nghi ngờ vì sao ông lại trở thành một nhà đầu tư thành công hàng thế kỉ như vậy. Nếu là bạn, bạn sẽ chọn cách đầu tư này?
Mặt khác, nếu những thứ như báo cáo thu nhập hàng quý và các phép tính toán có vẻ không hấp dẫn với bạn. Thì hoàn toàn không có gì sai khi thực hiện một cách tiếp cận thụ động hơn. Hãy đọc tiếp ở phần 2 nhé!
NHUNG HUỲNH
[…] lược ở phần 1, chúng ta đã đi qua nhiều khía cạnh để phân tích thành công tài chính của công […]
[…] có thể tìm đọc vài viết về Nhà Đầu Tư Thực Thụ Phần 1. Tôi có phân tích kỹ về các khía cạnh giá trị thực của một công […]